Dla wielu z nas sen wydaje się być czymś zbędnym. Czasem potrzeba snu zamiast przyjemności powoduje frustrację. Przecież w tym czasie można rozwijać swoje pasje i spędzać czas z osobami bliskimi, a sen tylko nas ogranicza! Przez całe życie poświęcamy na sen ok 25 lat. To bardzo dużo! Hm… A może tak zamienić sen na aktywne godziny?
Potrzeba snu – dlaczego nie należy jej ignorować?
Chociaż podczas snu wyłączona jest nasza świadomość, to śpiący mózg pracuje bardzo efektywnie. Sen dzielimy na 3 fazy: sen głęboki NREM, sen płytki NREM i sen REM. NREM odnosi się do fazy snu podczas, której nie występują szybkie ruchy gałek ocznych, a w REM ruch ten się pojawia. To jednak nie jedyna różnica. Każda z tych faz snu odpowiada, za inne procesy np. sen w fazie NREM odpowiada za przenoszenie wspomnień z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej, a sen REM pobudza naszą kreatywność i pomaga rozwiązać problemy. Nie ulega żadnej wątpliwości, że brak snu powoduje zaburzone funkcjonowanie umysłu, a także niestabilność emocjonalną. Istotnie, ciągłe niedosypianie może powodować poważne uszczerbki na zdrowiu np. stany depresyjne, problemy z koncentracją i obniżenie odporności.
Co się dzieje z naszym organizmem, gdy nie śpimy?
Wiadome jest, że brak snu może być bardzo niebezpieczny. Już po 24 godzinach bez snu pojawiają się niepokojące objawy. Bez wątpienia czas reakcji jest spowolniony, łatwiej wyprowadzić taką osobę z równowagi, spada zdolność koncentracji, a układ immunologiczny jest osłabiony. Po 48 godzinach bez snu, pojawia się silny ból głowy i nudności. Światło wydaje się być nienaturalnie jasne i razi w oczy, a wszystkie dźwięki są znacznie głośniejsze. Bardzo często pojawiają się zaburzenia widzenia. Im dłużej jesteśmy bez snu, tym bardziej nasilają się objawy.
Badania nad snem są prowadzone najczęściej w laboratorium na zwierzętach. Jednak część testów została wykonana na ludziach. W Rosji przeprowadzono eksperymenty na więźniach politycznych. Większość z badanych nie przeżyła. Brak snu doprowadził ich do szaleństwa. Zaczęli się samookaleczać i nawzajem atakować. O tym badaniu opowiem innym razem!
Godny uwagi, a moim zdaniem najciekawszy, był eksperyment przeprowadzony przez licealistę z San Diego, Randy Gardner. Ten chłopak, w ramach wymyślonego przez siebie projektu na festiwal nauki, pozbawił sam siebie snu na 11 nocy. Podczas eksperymentu licealista był pilnowany przez 2 kolegów i miał robione w tym czasie badania w szpitalu. Także wszystkie zmiany były monitorowane i skrzętnie zapisywane. Zmiany zauważył u siebie po pierwszej nocy bez snu. Nie miał siły się poruszać i miał duże problemy z koncentracją. Trzeciego dnia pojawiły się problemy w wymowie. Omamy pojawiły się dopiero czwartego dnia. Kolejne nieprzespane noce doprowadziły do problemów ze słuchem i pamięcią. Halucynacje były nieodłącznym elementem każdego dnia bez snu. Chłopak nie poniósł żadnych długotrwałych szkód. Ten eksperyment jednak pokazuje, że już 1 doba bez snu może być dla nas niebezpieczna. Szczególnie podczas jazdy samochodem, bo łatwiej wtedy o spowodowanie wypadku.
Jak długo regeneruje się organizm po bezsennej nocy?
Nie ma na to jednej odpowiedzi. Wiadomo jednak, że po bezsennej nocy najczęściej osoby odsypiają ponad 14 godzin pod rząd. Często dłuższy sen pozwala na zregenerowanie się organizmu. Prawdopodobnie jeśli bezsenność trwa dłużej niż dobę to regeneracja też się wydłuża. Regeneracja organizmu jest bardzo czasochłonnym procesem. Może trwać kilka dni, a nawet tygodni. Każdy organizm jest inny i ma inne potrzeby.
Co zrobić jeśli potrzeba snu się pojawia, a niestety nie można zasnąć?
To temat na osobny wpis. Jednak bez wątpienia ważnym krokiem do regeneracji i unormowania snu jest przywrócenie zdrowego trybu dnia. Ważne jest nie tylko przesypianie 7-8h w nocy, ale istotne są także inne zasady higieny snu.
Czy warto rezygnować ze snu?
Przeprowadzone eksperymenty pokazują, że brak snu wpływa bardzo negatywnie na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Dlatego też odpowiedź jest tutaj jedna! Nie warto! Sen daje możliwość na przeprowadzanie prawidłowo procesów psychofizycznych. Na koniec warto przypomnieć, że niedobory snu, mogą powodować bardzo duże problemy zdrowotne, problemy z koncentracją i zdolnościami manualnymi.
Zapraszam Was po więcej ciekawostek związanych ze snem w kolejnych postach!